De gekwetsten – Marcel Proost (boekbespreking door Björn Roose)

Eigenlijk zou ik u na zoveel jaar van boekbesprekingen over de aard van dit boekje kunnen inlichten door te zeggen dat het is uitgegeven door De Clauwaert v.z.w. (in 1975), als nummer 54 in de Novellenbibliotheek. Maar u leest allicht niet al mijn boekbesprekingen, dus geef ik u toch nog even mee dat ook dit boekje (een goeie vijfenzestig bladzijden tekst) onder de noemer ‘drama’ kan gevat worden.

Een ‘drama’ dat weliswaar redelijk sterk in mekaar zit. Niet dat het daarmee meteen een ‘whodunit’ is geworden, maar wat aanvankelijk min of meer een verhaal van twee ouwe sukkels (de gekwetsten uit de titel) die mekaar ontmoeten in het rusthuis lijkt te zijn, twee ouwe sukkels die onvermijdelijk (zoals iedereen in rusthuizen) op de laatste halte af rijden, wordt vervolgens ook een verhaal over wat ze daarvóór gedaan hebben (en altijd redelijk goed verborgen hielden), waarna uiteindelijk die twee verhalen samenkomen. Van “Regen, hagel noch sneeuw konden de ‘gekwetsten’ tegenhouden. Geen enkele begrafenis misten ze, alsof hun eigen leven borg stond voor de laatste eer aan de doden.” kom je zo bij “De paraplu lag op het gras. De deur van de hal open. Plotseling ongerust liep hij over het drasserige grasperk de villa binnen. Yolande stond in het midden van de woonkamer, alleen, de doordrenkte feestkleren om het frele lijf.”, en ten slotte tot “Dit was Vander Borres eerste droom in de gevangenis. Tussen spitse gletsjers reden ze door het Noordpoolgebied. Witgevlekte bloedhonden trokken de brede slede, de Havre mende en sloeg de zweep onbarmhartig over de rug van de honden.”, maar veel meer van de inhoud kan ik u ook niet meegeven zonder dat ik een spoileralert boven deze hele passage in mijn bespreking moet zetten.

Ik zou u wat extra kunnen vertellen over de auteur, maar behalve het feit dat Marcel Proost door Google verward wordt met Marcel Proust, een naam die uiteraard meer voor de hand ligt, heb ik daarover niks te melden. Nauwelijks wat te vinden op de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren, helemaal niks op Schrijversgewijs, en zelfs op de achterflap van het boekje zelf geen gebenedijd woord over de schrijver. Misschien een benedictijn die zijn kap over de haag gesmeten heeft, zoals een van de hoofdpersonages? Misschien een baron, zoals het andere? Misschien de directeur van een krant, zoals de – bijna had ik deus gezegd, maar dat zou niet kloppen – klootzak ex machina die de gebeurtenissen in het heden op gang brengt? Wie zal het zeggen, ik in ieder geval niet. Over wie de eerste moord (ja, ja, er wordt wat afgemoord in dit verhaal) heeft gepleegd is eigenlijk al meteen duidelijkheid (niet de tuinier, niet de maîtresse), en de tweede moord mag je als lezer live meemaken, maar Marcel Proost blijft (voorlopig) een onopgelost raadsel voor mij. Het zij zo, ik kan daar mee leven, dit boekje is nu ook weer geen dagenlange speurtochten waard, en ik ben niet mistevreden over het feit dat ik voorlopig even geen andere uitgaven van De Clauwaert op mijn ‘bespreektafel’ heb liggen.

Björn Roose