De Poorters van Babel – Het Kalifaat van Knokke – Jef Elbers (boekbespreking door Björn Roose)

De naam van de auteur is in bredere kringen niet echt bekend, vermoed ik, en toch is de kans groot dat minstens Vlamingen geboren vanaf begin jaren zeventig tot begin jaren negentig eerder kennis gemaakt hebben met zijn werk. Jef Elbers, zelf geboren in 1947 in Elsene, is namelijk behalve “Vlaams protestzanger” (die overigens een aantal zeer mooie nummers heeft gemaakt) en “Vlaams-nationalistisch politiek activist” ook scenarioschrijver geweest, en televisieseries gebaseerd op zijn scenario’s hebben velen onder ons toch wel gezien. Onder de naam Dick Durver was hij immers aan het werk voor series als Merlina, Postbus X, Interflix en Mik, Mak en Mon, telkens uitgezonden op de toenmalige BRT(N).

Enfin, dat heeft in deze weinig belang, tenzij dan om twee redenen: 1) als “Vlaams-nationalistisch politiek activist” werd hij (en wordt hij allicht) nogal sterk geweerd door de mainstream uitgeverswereld, waardoor voorliggend boek, De Poorters van Babel – Het Kalifaat van Knokke, verscheen bij het Vlaams-Belangvehikel Uitgeverij Egmont; 2) de tone of voice van de in dit boek uiteengezette geschiedenis, een “Politiek incorrecte mythe”, is er een die voortdurend op de grens tussen het ernstige en het grappige balanceert en de manier waarop het verhaal weergegeven wordt, is vrij filmisch. Zoals je van een scenarioschrijver kan verwachten, gaat het van scène naar scène en krijg je telkens hapklare brokken tekst waarin zich een bepaalde actie annex dialoog afspeelt. Het leest gezellig weg allemaal, maar noch het gegeven dat Knokke onder shariawetgeving terechtkomt, noch dat “het einddoel (…) de onderwerping van het Westen aan de islam [is]” komt uiteindelijk ernstig uit de verf. Wat niet wil zeggen dat het boek onverdienstelijk is, daarvoor kan Elbers té goed schrijven, maar het is wel een beetje zonde voor wat dan een Vlaamse versie van Le Camp des Saints had kunnen zijn, het uit 1973 daterende boek van Jean Raspail over een islamitische invasie van Frankrijk en vervolgens Groot-Brittannië (Raspail was er vroeg bij om een scenario te zien dat ook nu nog als nieuw wordt gezien door velen in Europa) dat allicht véél minder besproken zou zijn geweest als het geen serieuze toon had aangehouden. Een boek ook dat onder de titel Het Legerkamp der Heiligen werd vertaald door dezelfde Elbers en in 2015, zeven jaar na voorliggend De Poorters van Babel, verscheen bij dezelfde uitgeverij. Een boek waarnaar hij trouwens ook rechtstreeks verwijst in dít boek.

Nu goed, ik heb noch Le Camp des Saints (wél in mijn boekenkast), noch Het Legerkamp der Heiligen (niét in mijn boekenkast) al ooit gelezen, maar ik hoop óók dat het niet zo stikt van de door de tand des tijds aangevreten ideetjes als het geval is met dit De Poorters van Babel. In 2008 als science fiction noteren dat “toen Vlaanderen als aparte regio tot de Europese Federatie toetrad (…) de Rijkswacht in alle discretie weer [werd] opgericht” zal nog bij sommige mensen een belletje hebben doen rinkelen, maar we zijn in werkelijkheid inmiddels tweeëntwintig jaar na het definitief opdoeken van de Rijkswacht en zelfs de mensen die nog meegemaakt hebben dat die bestond, kunnen er niet veel meer over vertellen dan dat die mannen toén al zoveel imagoschade hadden geleden dat ze niet anders konden dan vroeg of laat opgedoekt worden. Als een insteek gebruiken dat een personage begint te roken in een openbaar gebouw, zal in 2008 nog wat betekend hebben, maar dat je daar niet mag roken is intussen al zeer lang oude koek. Een protestgroep “het Lappersfortfront” noemen, zal in datzelfde jaar nog min of meer verwezen hebben naar de actualiteit, maar wie heeft sinds 2010 nog wat gehoord van het oorspronkelijke Lappersfront? Laat staan van - echt waar, die duikt ook op - Semira Adamu, die per slot van rekening in 1998 al zachtjes en ongehoord maar niet geheel vrijwillig het tijdelijke voor het eeuwige verwisselde? Zélfs de antimigratiepartij aanduiden als Vlaams Verstand is toch wel een héle flauwe bak geworden bijna twintig jaar nadat het Vlaams Blok van vel en van naam veranderde en Vlaams Belang werd. Soit, u begrijpt me, de science fiction klinkt op nogal wat plaatsen achterhaald en uitgerekend dat zou met science fiction eigenlijk nooit het geval mogen zijn. Zelfs als Elbers het heeft over nu nog steeds bestaande fenomenen, “cryptocommunisten en would-be anarchisten” bijvoorbeeld, of de Staatsveiligheid, of een flik die aangeduid wordt als “een gefrustreerde Rambo”, of het internet, of wereldverbeteraars, of alles behalve hun geloof verdedigende katholieken, of Echelon, of lachen met de proleet, of Barack Obama, klínkt het allemaal nog steeds alsof die fenomenen al een eeuw oud zijn en niets meer te maken hebben met onze tijd. Alsof er een of andere verkleuring op de film zit en je iedereen met ‘verkeerde’ coupes en kleren voor je ziet.

En ja, het is nog áltijd actueel als je schrijft dat de “neiging tot autocensuur” van onze media, “de media [die] eigenhandig hun vrijheid [beperken] (…) zonder dat het regime zelf censor hoefde te spelen”, “de natte droom van elk autoritair systeem [is]”, maar wie nog moet overtuigd worden van dat feit zal dit boek niet lezen en wie wél al overtuigd is, heeft niks meer aan die uitleg. Net zomin als aan uitleg over “semantische manipulatie” (“het Kwaad (…) weren door de Duivel nooit rechtstreeks bij naam te noemen”), de honderd clubs waaruit een negenennegentig man tellende klein-linkse demonstratie doorgaans bestaat, “frigoboxtoeristen” (sinds afgelopen zomer wéér eens actueel in Knokke-Heist), de verschillen tussen het aantal betogers naargelang politie of organisatoren dat telt, enzovoort, enzoverder.

Om kort te gaan: dit boek is niet slecht geschreven, Elbers komt soms grappig uit de hoek, de plot mag er best wezen, maar het is iets om tussendoor, als een soort van langgerekte blaadjes van De Druivelaar, te lezen. Óók op het toilet misschien. Alleen de Epiloog, die verdient in alle eerlijkheid een betere plaats. Maar die verdient ook een beter boek. Een ander boek misschien, met die Epiloog als begin, en wat serieuzer opgevat.

Björn Roose