De man in de spiegel – Guy Didelez (boekbespreking door Björn Roose)

Guy Didelez… ik had – dat gebeurt zoals u weet wel eens vaker met de auteurs van boeken die ik desondanks wél in mijn kasten zitten heb – nog nooit van de man gehoord, laat staan ooit een ander boek van hem gezien. En nochtans is hij, in tegenstelling tot wat vaak het geval is met de auteurs van die hyperdunne boekjes uitgegeven bij (Davidsfonds/)Clauwaert, nog steeds actief en zelfs hyperactief.

Na aanvankelijk zéér lang geleurd te hebben met de producten van zijn pen, kreeg hij in 1983 bij Heideland-Orbis Moordende verhalen gepubliceerd, in 1985 Zwartboek uitgeverijen (over zijn geleur langs alle mogelijke uitgeverijen) bij Nioba (Heideland-Orbis was intussen opgedoekt), en vervolgens de roman Zuster Virginia, de verhalenbundel Veronica en het toneelstuk Geelzucht bij diezelfde uitgeverij, maar toen Nioba wel bleek uit te geven maar niet te betalen, ging Didelez, overigens leraar van beroep, zich op de markt van de kinder- en jeugdboeken werpen. Met veel succes, maar ruim na de tijd waarin ik zelf nog tot de lezers van kinder- en jeugdboeken kon gerekend worden, dus dat verklaart mogelijk mijn onbekendheid met de auteur.

Enfin, laat dat geen excuus zijn: ja, hij heeft intussen een grote vijftig boeken voor die leeftijdscategorie geproduceerd, naast een hoop – ook al niet echt tot mijn interessesfeer behorende – werken voor toneel, musical, film en radio, maar behalve de reeds met naam genoemde boeken én voorliggend De man in de spiegel schreef hij qua proza voor volwassenen toch ook Parabels van Goed en kwaad, Speeltje en Het Orakel Ontgraven. Als ik er daar niet één van gelezen heb, ligt dat dus aan het feit dat ik er geen tegengekomen ben (in de boekhandel vind je me ook zeer zelden op de afdeling fictie, eerlijk is eerlijk) of ze, als dat wél het geval geweest is, op het eerste zicht niet interessant vond. Met De man in de spiegel zou dat bij een toevallige ‘ontmoeting’ allicht niet anders geweest zijn, maar dit boekje van vierenveertig bladzijden dik is er gewoon weer zoeentje dat ik geërfd heb.

In tegenstelling tot wat negen keer op tien het geval is met die dingetjes moet ik daar echter aan toevoegen dat het me meegevallen is. Meer zelfs, op een inzinking na ongeveer veertig bladzijden na zou ik het ter lezing aanraden aan wie wel houdt van… horror of griezelverhalen. Op de achterflap wordt gesteld dat “De man in de spiegel (…) naar de keel [grijpt]. Spanning met Hitchcock-allures op een paar vierkante meter”, maar in het verhaal verwijst Didelez zélf naar Edgar Allan Poe en daar komt hij, op die paar bladzijden na waarin hij kennelijk de behoefte heeft gevoeld een en ander uit te leggen (wat je in een horror- of griezelverhaal vooral niét moet doen), ook dichter bij in de buurt dan bij Alfred Hitchcock.

Alhoewel… aan het begin van het verhaal dacht ik dat de auteur de toer van het magisch-realisme op zou gaan. Een haastige hoogleraar die nog net voor sluitingstijd een museum binnenloopt om nog even iets te controleren, een dame die hem op zijn vraag om informatie naar een volkomen aftandse lift stuurt, De Poëtische School als kunstrichting, dan verdwaal je al snel richting Johan Daisne of Hubert Lampo. Het effect van wat magie op een figuur als Joris Martin, het hoofdpersonage, kan dan ook alleen maar overweldigend zijn: “Hij keek om zich heen, kwam onvermijdelijk bij de spiegel terecht en stelde vast hoe de rechterkant van zijn snorretje iets langer was dan de linkerkant. Het was hooguit een kwestie van een paar millimeter, maar het was voldoende om zijn irritatie nog te laten toenemen. Hij wist dat hij zichzelf nu niet meer kon bekijken zonder zich te ergeren. Het was zoals met een schilderij dat niet volledig recht hing. Als je het één keer gezien had, blééf het storen.”

Het effect van magie of het effect van ongeregeldheden, dat maakt echter niet veel uit. Het boekje begint met een lichtelijk ontregelde hoogleraar en de ontregeling gaat steeds verder crescendo zelfs als het personage bij momenten decrescendo gaat. Bad pun intended, maar ik ga u uiteraard niet vertellen wat zich verder in dat museum, in het bijzonder in de lift, afspeelt. Boekjes als dit hebben doorgaans qua verhaal niet veel om het lijf, moéten dat ook helemaal niet hebben, ik ga het dus niet helemaal ont(k)leden, zelfs al heb ik zin ook nog wat te zeggen over het psychologisch gelul dat er zelfs nog vóór de uiteindelijke dip insluipt. Wie als griezelliefhebber daar even over heen leest en de pret niet laat bederven door een drie bladzijden durende uitleg, kan zonder twijfel een uurtje plezier beleven aan dit boek.

Björn Roose