Ik zag dat het boek intussen al bij De Slegte ligt, maar dat zal wellicht het geval zijn omdat de gelegenheid waarvoor het werd uitgegeven, Vossen - Expeditie in het land van Reynaert, afgelopen is. Die expeditie was op zich al meer dan de moeite waard (de Phoebus Foundation van enfant terrible Fernand Huts stelde behalve een aantal exemplaren van Van den vos Reynaerde ook tal van kunstwerken ten toon op verschillende locaties in het zoete land van Waas), de twee boeken die de bezoekers meekregen in hun goodie bag zijn dat niet minder: deze Reynaert De Vos - Een kleine geschiedenis van het middeleeuwse dierenepos van Niels Schalley, en de bewerking van het eeuwenoude verhaal door Katharina Van Cauteren, Rik Van Daele en Patrick Bernauw, met illustraties van Joris Snaet.
Het boekwerkje van Schalley bevat behalve een aantal illustraties uit diverse uitgaven van het Reynaert-epos inderdaad een kleine geschiedenis ván dat epos. De auteur neemt ons mee van - echt waar - What does the fox say ? van de Noorse broers Ylvisaker naar Willem die Madocke maecte en de inhoud van zijn Reynaert-verhaal, wandelt ons even door het decor waarin het verhaal zich afspeelt (inderdaad, in Waes, int soete lant) en neemt ons dan weer op sleeptouw door de eeuwen heen terug naar onze tijden en verder (back to the future, zeg maar).
Na even uitgelegd te hebben waarom het verhaal in het Middelnederlands verscheen en niet in het Frans (Grimbeert sprac: Oem, walschedi? / Of ghi yet wilt, spreect jeghen mi in Dietsche, / dat ict mach verstaen), heeft de auteur het uitgebreid over de "fikse literaire staart" die het verhaal kreeg: over teelballen die vervangen werden door neuzen, over zedige jongens die in de plaats kwamen van geuzen, en over uitgevers die zich door de heersende regimes lieten beïnvloeden in hun keuzen. En uiteraard over hoe (al dan niet vrijwillige) censuur uiteindelijk omsloeg in het gebruik van onze vriend (want dat is hij voor de Vlamingen hoe dan ook) Reynaert als "personificatie van de eigen identiteit" (door, bijvoorbeeld Jakob Grimm in de Duitse gebieden en Jan Frans Willems in de Nederlanden), over hoe de versie van Goethe ("Reineke Fuchs") werd gered door de - prachtige - illustraties van Wilhelm von Kaulbach (die voor het goede doel een vos kocht om hem vrij in zijn tuin te laten rondlopen en hem aldus te inspireren), en over het werk van Stijn Streuvels (geïllustreerd door Gustave van de Woestyne), Felix Timmermans (die van de vos een ezel maakte en van het Waasland het Kempenland) en Louis Paul Boon.
Met een citaat uit Boons "Wapenbroeders", opgenomen in dit leerzame boekje van Schalley, beëindig ik graag deze boekbespreking: "Waar in kasteelheren katholiek waren - gelijk zij nu nog steeds katholiek zijn, of iets anders, of iets heel tegenovergesteld maar toch nog altijd hetzelfde - en zij van hun roof-kruisvaarten terugkeerden, gedoopt zijnde ter heilige mis togen en ten onzehere gingen - gelijk zij nu nog steeds ten onzenhere gaan, of tot marx of hitler of tot de kloten van de hond - maar ongestraft de hofstedekens konden platbranden."
Het boekwerkje van Schalley bevat behalve een aantal illustraties uit diverse uitgaven van het Reynaert-epos inderdaad een kleine geschiedenis ván dat epos. De auteur neemt ons mee van - echt waar - What does the fox say ? van de Noorse broers Ylvisaker naar Willem die Madocke maecte en de inhoud van zijn Reynaert-verhaal, wandelt ons even door het decor waarin het verhaal zich afspeelt (inderdaad, in Waes, int soete lant) en neemt ons dan weer op sleeptouw door de eeuwen heen terug naar onze tijden en verder (back to the future, zeg maar).
Na even uitgelegd te hebben waarom het verhaal in het Middelnederlands verscheen en niet in het Frans (Grimbeert sprac: Oem, walschedi? / Of ghi yet wilt, spreect jeghen mi in Dietsche, / dat ict mach verstaen), heeft de auteur het uitgebreid over de "fikse literaire staart" die het verhaal kreeg: over teelballen die vervangen werden door neuzen, over zedige jongens die in de plaats kwamen van geuzen, en over uitgevers die zich door de heersende regimes lieten beïnvloeden in hun keuzen. En uiteraard over hoe (al dan niet vrijwillige) censuur uiteindelijk omsloeg in het gebruik van onze vriend (want dat is hij voor de Vlamingen hoe dan ook) Reynaert als "personificatie van de eigen identiteit" (door, bijvoorbeeld Jakob Grimm in de Duitse gebieden en Jan Frans Willems in de Nederlanden), over hoe de versie van Goethe ("Reineke Fuchs") werd gered door de - prachtige - illustraties van Wilhelm von Kaulbach (die voor het goede doel een vos kocht om hem vrij in zijn tuin te laten rondlopen en hem aldus te inspireren), en over het werk van Stijn Streuvels (geïllustreerd door Gustave van de Woestyne), Felix Timmermans (die van de vos een ezel maakte en van het Waasland het Kempenland) en Louis Paul Boon.
Met een citaat uit Boons "Wapenbroeders", opgenomen in dit leerzame boekje van Schalley, beëindig ik graag deze boekbespreking: "Waar in kasteelheren katholiek waren - gelijk zij nu nog steeds katholiek zijn, of iets anders, of iets heel tegenovergesteld maar toch nog altijd hetzelfde - en zij van hun roof-kruisvaarten terugkeerden, gedoopt zijnde ter heilige mis togen en ten onzehere gingen - gelijk zij nu nog steeds ten onzenhere gaan, of tot marx of hitler of tot de kloten van de hond - maar ongestraft de hofstedekens konden platbranden."
Björn Roose
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Ook iets te vertellen ? Ga je gang !