Als het écht nog nodig zou zijn u uit te leggen wie Isaac Asimov was – schande over u ! -, verwijs ik u graag naar mijn vorige boekbespreking. Ik ga er echter van uit dat dat niet het geval is en val dus meteen met de deur in huis door het effectief over De grote zon van Mercurius te hebben. Al moet ik daarvoor ... ook even terug naar mijn vorige boekbespreking.
Daarin schreef ik namelijk dat onder zijn bekendste werken niet alleen de Foundation-trilogie te vinden was, maar ook de zogenaamde Robot-serie. Ik ben niet helemaal zeker dat De grote zon van Mercurius ook opgenomen is in de bundel De totale Robot, maar een van de “hoofdpersonen” ervan is in ieder geval een robot en ook in dit geval komen de zogenaamde drie wetten van de robotica op de proppen.
Die drie wetten werden gedefinieerd door Asimov zelf – er wordt in de robotica (robotics is overigens een term die door Asimov gelanceerd werd) overigens wel vaker verwezen naar die wetten als een goede leidraad voor als robotten zich werkelijk gaan ontwikkelen richting de “positronische” exemplaren in zijn universum, dus richting denkende wezens – en omvatten het volgende:
- 1ste wet: Een robot mag een mens geen letsel toebrengen of door niet te handelen toestaan dat een mens letsel oploopt
- 2de wet: Een robot moet de bevelen uitvoeren die hem door mensen gegeven worden, behalve als die bevelen in strijd zijn met de 1ste wet
- 3de wet: Een robot moet zijn eigen bestaan beschermen, voor zover die bescherming niet in strijd is met de 1ste of 2de wet.
Het lag niet in Asimovs natuur zich er daarmee makkelijk van af te maken wat de gedragingen van robots in zijn verhalen betreft, in tegendeel: de interpretatie van die drie wetten, door robots én door mensen, vormt een voortdurend weerkerend thema in vele van de Robot-verhalen. Terecht, want ze laten véél meer ruimte voor interpretatie dan pakweg de Tien Geboden waarmee christenen in het gareel zouden moeten gehouden worden.
In De grote zon van Mercurius komt het gevaar echter uit een andere hoek dan de interpretatie: de mogelijkheid om de wetten te gehoorzamen en het feit dat een mens zélf die mogelijkheid in gevaar heeft gebracht. Je zou daar een filosofisch discours kunnen aan wijden, maar ook dat is niet de stijl van Asimov. De filosofie zit ergens op de achtergrond, terwijl de voorgrond ingenomen wordt door een stevige portie avontuur én humor. Dat maakte ook mijn tweede lezing – de eerste keer dateert van lange jaren geleden – van De grote zon van Mercurius weer de moeite waard. En ik ben ervan overtuigd dat dat ook zal gelden voor andere liefhebbers van science fiction (en/of, wie weet, filosofie).
Was getekend,
Björn Roose
Daarin schreef ik namelijk dat onder zijn bekendste werken niet alleen de Foundation-trilogie te vinden was, maar ook de zogenaamde Robot-serie. Ik ben niet helemaal zeker dat De grote zon van Mercurius ook opgenomen is in de bundel De totale Robot, maar een van de “hoofdpersonen” ervan is in ieder geval een robot en ook in dit geval komen de zogenaamde drie wetten van de robotica op de proppen.
Die drie wetten werden gedefinieerd door Asimov zelf – er wordt in de robotica (robotics is overigens een term die door Asimov gelanceerd werd) overigens wel vaker verwezen naar die wetten als een goede leidraad voor als robotten zich werkelijk gaan ontwikkelen richting de “positronische” exemplaren in zijn universum, dus richting denkende wezens – en omvatten het volgende:
- 1ste wet: Een robot mag een mens geen letsel toebrengen of door niet te handelen toestaan dat een mens letsel oploopt
- 2de wet: Een robot moet de bevelen uitvoeren die hem door mensen gegeven worden, behalve als die bevelen in strijd zijn met de 1ste wet
- 3de wet: Een robot moet zijn eigen bestaan beschermen, voor zover die bescherming niet in strijd is met de 1ste of 2de wet.
Het lag niet in Asimovs natuur zich er daarmee makkelijk van af te maken wat de gedragingen van robots in zijn verhalen betreft, in tegendeel: de interpretatie van die drie wetten, door robots én door mensen, vormt een voortdurend weerkerend thema in vele van de Robot-verhalen. Terecht, want ze laten véél meer ruimte voor interpretatie dan pakweg de Tien Geboden waarmee christenen in het gareel zouden moeten gehouden worden.
In De grote zon van Mercurius komt het gevaar echter uit een andere hoek dan de interpretatie: de mogelijkheid om de wetten te gehoorzamen en het feit dat een mens zélf die mogelijkheid in gevaar heeft gebracht. Je zou daar een filosofisch discours kunnen aan wijden, maar ook dat is niet de stijl van Asimov. De filosofie zit ergens op de achtergrond, terwijl de voorgrond ingenomen wordt door een stevige portie avontuur én humor. Dat maakte ook mijn tweede lezing – de eerste keer dateert van lange jaren geleden – van De grote zon van Mercurius weer de moeite waard. En ik ben ervan overtuigd dat dat ook zal gelden voor andere liefhebbers van science fiction (en/of, wie weet, filosofie).
Was getekend,
Björn Roose
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Ook iets te vertellen ? Ga je gang !