De harlekijn op de ruit – Jaak Stervelynck (boekbespreking door Björn Roose)

Als ik op reis ga, neem ik de jongste jaren – zolang ik nog van dat soort werkjes in voorraad heb - altijd een aantal van de dunnere boeken uit mijn boekenkasten mee. Kwestie dat ik, in tegenstelling tot nogal wat mensen, mínder lees als ik met verlof ben, en toch graag van de gelegenheid gebruik maak om een paar boekbesprekingen voor te bereiden. Boeken te lezen en aantekeningen te maken dus. In de eerste helft van augustus 2025 las ik bijgevolg een aantal boeken waarvan u de bespreking in de komende drie maanden voorbij zal zien komen: Neem nu Jack London van Jos Smeyers, De gekwetsten van Marcel Proost, ‘Citoyen de la Frontière’ van Jozef Deleu, De oogst van Stijn Streuvels, Antichrista van Amélie Nothomb, De kleine prins van Antoine de Saint-Exupéry, Zestig rode rozen van Frank Dewia, en Oliver Twist van Charles Dickens. Een paar van die auteurs en/of boektitels zullen u allicht bekend voorkomen, maar de meeste zullen u, net zoals dat bij voorliggend De harlekijn op de ruit van Jaak Stervelynck wellicht het geval is, waarschijnlijk even weinig zeggen als mij (althans voor ik ze las).

Van Stervelynck heb ik verder nog (het ook al zeer dunne) Het veulen Wanfried in mijn boekenkasten staan, maar voor de rest kan ik u alleen maar melden dat Jaak Stervelynck het pseudoniem van de in Kortrijk geboren, getogen en gestorven Henri Alfons Vergote was (broer van theo- en psycholoog Antoon Vergote), beroepshalve substituut-procureur des Konings, die onder een ander pseudoniem wel eens recensies voor de Gazet van Antwerpen schreef, al had hij dan bij zijn overlijden toch meer dan dertig boekwerken op zijn conto staan.

Misschien ligt die (voor mij toch, maar spreekt u me gerust tegen als voor u iets anders zou gelden) onbekendheid – ik heb Het veulen Wanfried nog niet gelezen – aan het gegeven dat die meer dan dertig werken allemaal op De Harlekijn op de ruit lijken. Ze zullen niet allemaal uitgegeven zijn bij Boekengilde De Clauwaert (of De Clauwaert vzw, zoals de uitgeverij later ging heten), maar als ik die Boekengilde noem, zou u al moeten weten dat je van De harlekijn op de ruit niet vrolijker wordt en al evenmin wijzer. Een zoveelste tranche de vie dus, een klein drama, geen “stuk in dertien delen”, maar toch in vijftig bladzijden.

Het feit dat ik er zo goed als nul zinnen in aangeduid heb, moge ervan getuigen dat ik er niet veel aan vond. De meelevende huisbazin is weer eens wat anders dan de feeks die haar huurders om het minste op straat zet (een soort waarmee ik voor de duidelijkheid géén ervaring heb), maar een aan de drank zijnde artieste, die zich blaasjes laat wijs maken door een kunsthandelaar, komaan zeg… Dat is even inspiratieloos als de harlekijn uit de titel die “moe het hoofd [neeg] over de klankkast, de zwarte blik keek star in het ijle, de lange smalle handen hielden hulpeloos greep en strijkstok vast.” Een onnozele zin als “Ze koncentreerde zich op de tepels der borsten en ergens onderaan de buik”, maakt het gebruik van zo’n huizenhoge clichés niet goed. Als zo’n zin het allemaal niet nog slechter zou maken, natuurlijk.

Björn Roose