Het meest fascinerende
aan de resultaten van de jongste belgische verkiezingen - die liggen
intussen ook alweer meer dan vijf maanden achter ons - was wat mij
betreft vooral het feit dat ze voor zoveel mensen ... fascinerend
waren. Okee, Vlaams Belang scoorde beter dan ik had verwacht na de
klappen die de partij in voorgaande verkiezingen had gekregen, maar
de algemene reactie op die score leek zó sterk op totale
verbijstering dat die reactie alleen kon gespeeld zijn of getuigen
van een extreem kort geheugen.
Ja, Vlaams Belang haalde
voor het Vlaams Parlement een score van 18,50 procent en voor de
Kamer van Volksvertegenwoordigers 11,95 procent, maar in 2004 kwam
datzelfde Vlaams Belang nog aan 24,15 % van de stemmen voor het
Vlaams Parlement en in 2007 aan 11,99 procent voor de Kamer van
Volksvertegenwoordigers. Méér dus dan bij de recentste verkiezingen
het geval was, maar toch was die verbijstering - voor wie het
politieke schouwtoneel al een tijdje in de gaten houdt - nú groter
dan in 2004 of 2007.
Dat zou kunnen gelegen
hebben aan het feit dat dat politieke schouwtoneel intussen voor een
groot deel nieuwe spelers kent, in welk geval de reactie misschien
niét gespeeld was, maar dan blijft de thesis van het extreem korte
geheugen wel overeind. Daarom ook nam ik even een boekje ter hand dat
al een eeuwigheid in mijn boekenkast verblijft: Zwarte Zondag -
Beschouwingen over de democratie in belgië, samengesteld door
Piet Piryns. Dat boekje dateert van 1992, maar vervang een aantal van
de auteursnamen door andere en verander "1992" even in
"2019" en je kan het boekje opnieuw uitgeven als reactie op
de verkiezingen van 21 mei jongstleden.
Bart Maddens vindt dat de
stemplicht moet afgeschaft worden - nog altijd, neem ik aan -; Eric
Corijn ziet niet in welk "signaal" er gegeven is; Piet
Bulteel vindt dat het de fout van de "centrumpartijen" is;
Luc Van Den Bossche vertelt een multicultureel sprookje; Paul Staes
vindt dat de schijnwerpers moeten gericht worden op de stoute jongens
en meisjes van het Vlaams Belang; Jan Lippens vindt dat de
"onderliggende problemen" te lang genegeerd zijn; Filip
Rogiers wil wat doen aan ons woordgebruik; Rudi Van Doorslaer sleept
er meteen al in zijn titel "1936" bij; René De Preter wil
nog wat dieper de utopie induiken ('t is te zeggen, hij wil "een
nieuwe utopie"); Patrick Janssens denkt dat de reclamesector
steken heeft laten vallen; Annemie Neyts wil verder naar links
opschuiven; Charles Ducal wil dat we allemaal de blaadjes van de PVDA
gaan lezen (omdat daar "de waarheid" in staat); Herman De
Coninck gooit er een paar gedichten tegenaan; Hans Verstraeten
oordeelt dat de media hun werk niet gedaan hebben; Stefaan Vermeulen
wil het vermaledijde kapitalisme over boord gooien; Bert Broeckaert
wil de "slachtoffers" van het Vlaams Belang nog wat geld
toestoppen via "een algeheel kansarmoedebeleid"; en
beroeps-68'er Paul Goossens wil dat allemaal tegelijkertijd.
Nil novi sub sole,
dus (als je even de steeds minder Latijn sprekende Bart De Wever
buiten beschouwing laat die het doén alsof je praat met het Vlaams
Belang tot een hoger niveau heeft getild dan Yves Leterme eerder
deed), zelfs niet in het woordgebruik en de "logica".
"Is dat toegenomen
racisme te wijten aan de migranten? Dat moet nog worden aangetoond.
In elk geval is het blijkbaar niet verbonden aan het echt samenleven
met migranten. Tenzij de Vlaams Blok-stemmen in Kapellen of
Brasschaat een reactie zijn tegen de economische vluchtelingen uit
het noorden die er komen wonen om de vermogensbelasting in Nederland
te ontvluchten", dixit Eric Corijn, die daarmee kennelijk wil
aangeven dat je alleen een mening kan hebben over iets als het net
naast je deur leeft/gebeurt. Iets wat hij wellicht niet vindt als
iemand uit datzelfde Kapellen of Brasschaat stemt voor het optrekken
van de werkloosheidsvergoeding. Maar toegegeven, ik ben nog dit jaar
iemand tegengekomen die me toevertrouwde dat hij niét voor het
Vlaams Belang stemde omdat er geen "vreemdelingen" in zijn
buurt woonden. Als daar verandering in zou komen, zou hij dat wél
gaan doen. Misschien heeft Corijn dus wel een beetje gelijk, maar dan
in een andere richting.
"De stem die je
uitbrengt op een niet-democratische partij is immers nooit
onschuldig. Hoe ludiek of protesterend men ook wilde zijn, het excuus
'wir haben es nicht gewusst' is al lang niet meer geloofwaardig",
aldus Piet Bulteel. Maar wanneer gaan hij of al die anderen die het
Vlaams Belang consequent blijven aanduiden als "niet-democratisch",
"anti-democratisch" of "ondemocratisch" nu eens
die stelling hard maken? Kwestie dat ik vind dat die partij er
intussen toch wel al héél lang over doet om met andere dan
democratische middelen de macht te grijpen ...
"Het lijkt wel alsof
de jaren '30 met hun afbouw van de democratische samenleving en
dreiging van het fascisme en de oorlog, met hun bezetting, ellende en
vernieling, uit het collectief geheugen en het wereldbeeld zijn
verdwenen. Ook al vormt dat verleden geen glazen bol voor de
toekomst, dan nog demonstreert het ten overvloede waartoe de negatie
van de Westeuropese democratische beschavingsideeën, gesteund op
waarden van de Verlichting en de Franse revolutie, leiden kan",
voegt Rudi Van Doorslaer daar aan toe. Ik begrijp dat die man van de
Tweede Wereldoorlog zijn leven gemaakt heeft en er zijn brood mee
verdiend heeft, maar misschien zouden hij en anderen die dat soort
onzin uit hun botten slaan eens moeten gaan nadenken over overdaad en
het verband met schaden. Nog los van het feit dat de Franse
revolutie, waar hij zo hoog mee oploopt, verre van beschaafd was en
dat "de Westeuropese democratische beschavingsideeën" een
hele mond vol is om niets mee te vatten.
Of, ten slotte, deze van
Charles Ducal: "We mogen aannemen dat de Vlaams Blok-stemmen
voor het grootste deel vrij 'onbewuste' stemmen zijn, eerder angst-
en woedereflexen dan een politieke keuze (...) [en we moeten] de
Belgen aanpakken, hun vooroordelen, hun gebrekkige historische
kennis, hun morele blindheid". Als ik een reactie gebaseerd op
"angst- en woedereflexen", "vooroordelen",
"gebrekkige historische kennis" en "morele blindheid"
zou moeten definiëren, dan zou het er precies een zijn zoals die van
Charles Ducal. Als diezelfde kiezers die de ene verkiezing voor het
Vlaams Belang stemmen bij een volgende verkiezing voor, pakweg, de
socialisten stemmen, vraagt iemand als Charles Ducal zich namelijk
geen moment af of die mensen dat doen vanuit "vooroordelen",
"gebrekkige historische kennis", "morele blindheid"
of "angst- en woedereflexen", want dan hebben die brave
kiezers de juiste stem uitgebracht.
Van kennelijk oliedom
naar superslim en bij de volgende verkiezing wéér naar oliedom, dat
is een evolutie die mensen als Charles Ducal simpelweg negeren,
terwijl net dat wisselen van stemgedrag véél meer vertelt over de
kiezer dan het stemgedrag an sich. Zo'n beetje zoals de
inwisselbaarheid van de commentaren op de verkiezingen van 1992, toen
het Vlaams Blok trouwens nog een partijtje van niks was, met die op
de verkiezingen van 2019 alles zegt. Geheugen, daar gaat het om. Een
mens die gaat kiezen, heeft er geen (anders zou hij niet gaan kiezen,
voor niemand), net zomin als de mensen voor wie hij gaat kiezen ...
Björn Roose
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Ook iets te vertellen ? Ga je gang !